Wat is bio-ecologisch bouwen?
Bio-ecologisch bouwen houdt zowel rekening met bouwen aan een duurzaam milieu in heden en toekomst (eco) als met het welzijn van de bewoners of gebruikers van het gebouw (bio).
Voor een bio-ecologische woning komt, naast het ecologische aspect, ook het biologische aspect naar voren en worden negatieve invloeden van bouwmaterialen en technieken in onze verblijfplaats zoveel mogelijk beperkt.
Meer lezen over bio-ecologisch bouwen?
Op www.vibe.be vind je een selectie boeken over bio-ecologisch bouwen en verbouwen.
Over duurzaam bouwen
Duurzaam bouwen is bouwen voor een duurzaam milieu. Duurzaam bouwen is een ontwikkeling in de bouwwereld die inziet dat de behoefte van de huidige generatie de behoefte van de komende generaties niet in gevaar mag brengen. Duurzaam bouwen wordt in de Nederlandse taal vaak verward met solide, stevig bouwen. Mens- en milieuvriendelijk bouwen is een betere term.
(Klik op de afbeeldingen voor een vergroting)
Duurzaam bouwen is niet hetzelfde als bio-ecologisch bouwen!
Voor Archi4 is het belangrijk om het biologische (gezondheids-) aspect zeker niet uit het oog te verliezen, hetgeen dikwijls gebeurt bij duurzaam bouwen waar men enkel en alleen naar de invloed van het bouwen op het milieu kijkt. bv bij energiebesparing door gebruik van petrochemische isolatiematerialen, in staal- en betonwoningen.
Biologische aspecten van het bouwen
- bouwen met minerale materialen liefst met zo weinig mogelijk behandelingsprocessen tot stand gekomen. Zo blijven ze hun oerkwaliteit bewaren.
- bouwen met materialen uit het plantenrijk, die steeds nagroeibaar zijn, mits verstandig beheer.
- zorg dragen voor een toevoer en behoud van kwaliteitsvolle zuurstof in de woning.
- Een woning is je derde huid dus moet ook je huis ademend en natuurlijk zijn. Een woning in beton en staal creëert een kooi van Faraday die alle energie buiten houdt. Een huis in hout, leem, baksteen of stro laat energie door en is als een ademende derde huid.
- elektriciteit met argwaan in de woning binnenbrengen. Een doordachte kabelaanleg is belangrijk. Elektrische stralen verstoren o.a. immers de nachtrust.
- zorg dragen voor het verwerken van materialen. Respect voor de verwerkers van de producten door bijvoorbeeld geen solventgebonden verven te gebruiken maar natuurlijke verven, plaatmaterialen met een minimum aan formaldehydelijmen, gezonde isolatiematerialen, gezonde afwerkings-en onderhoudsproducten enz.
Circulair bouwen
De circulaire economie - waarvan circulair bouwen een specifieke toepassing is - weet de huidige lineaire logica om te buigen tot een gesloten systeem. Het gaat dan niet meer over wat men in het Engels zegt “From cradle to grave” of van bron tot graf, maar om “cradle to cradle” of hernieuwbaar bouwen. Centraal staat hierbij het sluiten van kringlopen. Hergroeibare grondstoffen en hergebruik spelen daarbij een belangrijke rol. Verdere uitputting van grondstoffen en groeiende afvalbergen behoren tot het verleden. C2C zit ingebakken in het bio-ecologisch bouwen.
CLT constructies
De CLT panelen zijn opgebouwd uit verschillende lagen hout die kruislings tegen elkaar worden verlijmd. Ook bij de keuze van de lijm zorgt de fabrikant ervoor dat deze een minimale impact heeft op het milieu.
CLT hout heeft de voorbije jaren een serieuze opmars gemaakt in Duitsland en Oostenrijk, en is stilaan ook de rest van Europa aan het veroveren, mede dankzij de vele voordelen die CLT met zich meebrengt. De ontwikkelingen die de laatste jaren plaatsvonden zijn indrukwekkend. Wij hebben de innovaties op de voet opgevolgd en kunnen u onze expertise in één van de meest veelbelovende constructievormen aanbieden
Het bied zeer veel mogelijkheden qua bouwconcept, stijl & architectuur, en het is perfect te combineren met andere bouwmaterialen.
Ecologische aspecten van het bouwen
renovatie
- kiezen voor renovatie ipv nieuwbouw is voortgaan op bestaande te recupereren structuren.
stad- of dorpskern
- kiezen voor de stadskern of dorpskern i.p.v. lintbebouwing of platteland.
openbaar vervoer
- kiezen voor aanwezigheid van openbaar vervoer nabij de woning.
levenscyclus analyse - LCA
- materiaalkeuze waarbij de levenscyclusanalyse wordt bekeken. Het materiaal van wieg tot graf.
nagroeibare materialen
- kiezen voor 'plant-en oogstbare materialen', geen uitputting van de aarde.
socio-ecologische aspect
bijvoorbeeld kiezen voor hout met een fsc-label, ontgonnen met respect voor het land, zijn economie en de aarde. Ontginning van materialen die een ecologische economie bevorderen bv kurk, vlas, stro.
zonne-energie
-Passieve zonnewarmte in de woning door rekening te houden met de oriëntatie en gebruik te maken van zonne-energie. -Actieve zonne-energie ontstaat door omgevormde zonnewarmte. Zo kan men zonneboilers installeren die tapwater verwarmen, of fotovoltaïsche panelen gebruiken die elektriciteit opwekken.
ventileren
-gecontroleerd ventileren met beperkt energieverlies en behoud van gezonde, goed geïoniseerde lucht en geen 'misvormde', mensvreemde zuurstof .
energievraag
-de energievraag zoveel mogelijk beperken door isoleren, oriënteren en dan pas verwarmen.
Naast een goede materiaalkeuze is het zeer belangrijk om optimale thermische isolatie te voorzien.
In de bio-ecologische bouw tracht men beter te isoleren dan de verplichte norm (Energie Prestatie Besluit) voorschrijft. Op deze manier kan men het energieverbruik minimaliseren. Hier spreekt men van laagenergiewoningen. Even belangrijk hierbij is, naast doorgedreven isolatie, aandacht voor de luchtdichte afwerking van de isolatie om de warmteverliezen te beperken. Hoe beter men isoleert en luchtdicht bouwt, hoe meer aandacht moet gaan naar ventilatie en het vermijden van koudebruggen. (Koudebruggen zijn plekken waar de isolatie onderbroken wordt, zoals bv dorpels die koude opnemen en in contact staan met de binnenvloer.)
Een stap verder gaan de passiefhuizen, huizen die zo sterk geïsoleerd worden dat ze nauwelijks extra warmtebronnen nodig hebben en hun verwarming halen uit de zon en bewoners.
Dit met gebruik van strikt gecontroleerde ventilatiesystemen. Dit verhaal bekijken we kritisch vanuit de biologische zorg voor onze zuurstof, de adem.
groendaken
-grasdaken en sedumdaken als water- warmte- koude en akoestische buffer. Groendaken geven de van de natuur ontnomen groenplek terug.
energieinhoud van een materiaal
- hoeveel energie is er nodig om het te produceren of te transporteren, te recycleren. Bv hout versus aluminium.
waterzorg
- waterzorg, het zeldzaamste product van de toekomst. Hoeveel water is er nodig om materialen te produceren. Het afvalwater van de woning zuiveren, regenwater recupereren, Door groendaken maken we een buffer voor het water zodat het terug kan verdampen.
Over strobalenbouw
Strobalenbouw is een geschenk voor het bio-ecologisch gedachtengoed : de omhulling van de woning met strobalen is perfect om binnenin een biologisch leefklimaat te creëren. Stro is een afvalproduct van de voedingsindustrie, overal voorradig in Zuid-België en Frankrijk, dus ecologisch want nagroeibaar.
De balen zijn eigenlijk grote natuurlijke bouwstenen, het is een makkelijke manier om zelf te bouwen en bepleisterd bieden ze een zeer goede isolatiewaarde. Als het ware een zonnesteen.
In de praktijk bestaan er verschillende technieken om met strobalen te werken. Archi4 werkt meestal met een houtskelet dat wordt opgevuld (meestal door de bouwheer) met strobalen, en nadien bepleisterd. (zowel wanden als dak zijn mogelijk). Op deze manier werden reeds verschillende woningen gerealiseerd.